با توسعه ی سخت افزارها و نرم افزارهای گوناگون، سیستم حمل و نقل هم با بهره گیری از فناوری های گوناگون از جمله فناوری پلاک خوان در حال رشد و توسعه است. در ادامه با ابعاد مخالف فناوری پلاک خوان آشنا می شویم.
تکنولوژی پلاک خوان چگونه کار می کند؟
به منظور اجرای پلاک خوانی، ابتدا باید تجهیزات در مکان مناسب خود قرار بگیرند. دوربین پلاک خوان باید در مکان مناسبی قرار بگیرد تا بتواند پلاک خودروهای عبوری را بخواند. ارتباط بین پلاک خوان و دوربین توسط شبکه صورت می گیرد. این شبکه می تواند یک شبکه ی داخلی یا شبکه ی اینترنت باشد.
سیستم پلاک خوان یا شناسایی خودکار پلاک خودرو (ANPR) با دریافت تصاویر ارسال شده توسط دوربین ها، با توجه به الگوریتم مورد استفاده اش، شروع به پردازش تصاویر می کند. نرم افزار پلاک خوان بر روی یک رایانه نصب شده و می تواند با برنامه ها، سخت افزارها و پایگاه داده های مختلف ارتباط برقرار کند. با توجه به الگوریتم مورد استفاده در پلاک خوان، مراحل مختلفی برای پلاک خوانی انجام می شود، اما به طور کلی می توان پلاک خوانی را شامل مراحل شناسایی پلاک خودرو در تصویر، جداسازی حروف و اعداد و شناسایی اعداد و حروف در پلاک خودرو دانست.
پلاک خوان می تواند به دو طریق عملیات پلاک خوانی را انجام دهد: در روش اول تصاویر به صورت بلادرنگ (real time) برای پلاک خوان ارسال شده و پلاک خوان بلافاصله عملیات پردازش تصویر پلاک را انجام می دهد و پلاک را شناسایی می کند. در روش دوم فایل های ویدئویی در جایی ذخیره و بعدا توسط پلاک خوان، پردازش می شوند.
برای پلاک خوانی باید عوامل زیر را نیز مد نظر قرار داد:
- اندازه ی پلاک: اندازه ی پلاک در هر تصویر متفاوت است.
- مکان پلاک: پلاک ممکن است در هر قسمت از تصویر یا صحنه قرار داشته باشد.
- پس زمینه (بک گراند) پلاک: رنگ پس زمینه در بعضی پلاک ها با رنگ پس زمینه ی پلاک های رایج متفاوت است.
- وجود پیچ در روی پلاک: پیچ هایی که برای اتصال پلاک به خودرو استفاده می شوند ممکن است به عنوان یک کاراکتر در نظر گرفته شوند و یا خوانایی پلاک را تحت تاثیر قرار دهند.
دوربین پلاک خوان
امروزه یک نرم افزار پلاک خوان می تواند به انواع دوربین های مبتنی بر آی پی (IP-based surveillance camera) متصل شود. سرعت حرکت خودرو، نور محیطی متغییر و شرایط آب و هوایی نامساعد، پلاک خوانی در شب از جمله چالش های یک دوربین پلاک خوان هستند. در بیشتر دوربین ها از نور مادون قرمز برای غلبه بر این مشکلات استفاده می شود.
موانع پلاک خوانی
رزولوشن یا وضوح پایین تصویر: به علت دور بودن پلاک از دوربین و گاهی نیز به علت کیفیت پایین دوربین
تصاویر تار: به علت حرکت خودرو، تصاویر پلاک ممکن است تار شوند
نور کم و کنتراست پایین: نور زیاد، انعکاس نور و سایه موجب این مسئله می شود
وجود مانع روی تصویر پلاک: به علت کثیفی یا وجود یک شی که قسمتی از پلاک را پوشانده است.
تغییر زاویه ی خودرو در هنگام پلاک خوانی: خودرو با زاویه ی مناسب در مقابل دوربین قرار نمی گیرد و تغییر جهت می دهد
مخدوش کردن پلاک خودرو: استفاده از روش هایی برای تغییر پلاک خودرو توسط یک فرد متخلف
سیستم پلاک خوان با دو مسئله اساسی رو به رو است:
- کیفیت نرم افزار پلاک خوان و الگوریتم مورد استفاده در آن
- کیفیت دوربین و نور برای تهیه عکس های پلاک
عامل کلیدی در دقت و درستی پلاک خوانی، کیفیت نرم افزار پلاک خوان است. پیچیدگی نرم افزار شناسایی پلاک، کیفیت الگوریتم مورد استفاده برای پلاک خوانی، دانش ریاضی و تجربه ی کافی در این زمینه نشان دهنده ی چگونگی کیفیت نرم افزار پلاک خوان است. استفاده از یک الگوریتم OCR قدرتمند می تواند دقت پلاک خوانی را بالا ببرد. همچنین استفاده از یک تکنولوژی مناسب برای گرفتن تصویر پلاک ها می تواند متضمن عکس هایی با کیفیت متوسط و بالا باشد. داشتن تصاویری با کیفیت مناسب یکی دیگر از ارکان کلیدی هر سیستم پلاک خوانی است.
همانطور که اشاره شد هر چه الگوریتم مورد استفاده برای خوانش و قرائت پلاک بهتر باشد، نتایج بهتری کسب خواهد شد:
درستی و صحت پلاک خوانی افزایش می یابد.
سرعت پردازش بیشتر می شود.
انواع پلاک بیشتری را پشتیبانی می کند.
کیفیت های متفاوتی از تصاویر پلاک را می تواند بخواند.
با وجود اعوجاج و عیوب پلاک، صحت پلاک خوانی را حفظ می کند.
در ادامه تصویر پلاک هایی که دارای وضوح و کیفیت کافی برای پلاک خوانی نیستند را مشاهده می کنید.
تاریخچه فناوری پلاک خوان
پلاکخوان برای اولین بار در سال ۱۹۷۶ توسط پلیس بریتانیا توسعه یافت. نمونه ی اولیه پلاک خوان تا سال ۱۹۷۹ کار می کردند. این پلاک خوان ابتدا در جاده ی A1 و تونل دارتفورد بریتانیا مورد آزمایش قرار گرفت و برای اولین بار در سال ۱۹۸۱، خودروی سرقت شده ای را شناسایی کرد.
این نوع پلاک خوان ها خیلی کاربرد گسترده ای نداشتند. به علت عدم وجود پردازشگرها و دوربین ها قدرتمندی تجاری برای شناسایی و تشخیص پلاک خودروهای در حال حرکت، از سخت افزارهای اختصاصی استفاده می کردند. به همین علت هزینه ی پلاک خوان زیاد بود. در دهه ی نود با کاهش قیمت سخت افزارها و دوربین ها، کاربرد پلاک خوان بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
به دلیل الگوریتم های مورد استفاده در سیستم پلاک خوان در اواخر دهه ی ۹۰، می توان گفت این پلاک خوان ها اولین نمونه ی کاربرد هوش مصنوعی در حمل و نقل هوشمند (ITS) محسوب می شوند. با توسعه ی هر چه بیشتر و سریع تر فناوری های سخت افزاری و نرم افزاری، قدرت و توان دوربین و پردازنده های تجاری برای پلاک خوان مناسب تر شد و همین امر سبب کاهش هزینه های مرتبط با پلاک خوانی شد. با کاهش هزینه ها، کاربرد پلاک خوان در مکان های مختلف افزایش یافت.
قابلیت پلاک خوان چیست؟
یک پلاک خوان خوب و با دقت مناسب می تواند پلاک ها را در هر شرایطی بخواند. چه روز باشد و چه شب، اختلالی در پلاک خوانی بوجود نمی آید. همچنین تغییر وضعیت آب و هوا مثل وجود باران، مه و برف نمی توانند تاثیر جدی در دقت و عملکرد مناسب پلاک خوانی داشته باشند.
تنوع شکل نوشتاری حروف، اعداد و رنگ پلاک در سراسر جهان زیاد است. یک پلاک خوان اگر داده های کافی در اختیار داشته باشد، می تواند پلاک تمام خودروها در سراسر جهان را بخواند. اما بیشتر پلاک خوان ها برای کشوری خاص هستند و شرکت های توسعه دهنده، آن را برای کشور خود شخصی سازی کرده اند.
چه کسانی می توانند از پلاک خوان ها استفاده کنند؟
پلیس، اداره ی راهنمایی و رانندگی، سازمان ها، اداره ها، شرکت ها، بیمارستان ها، فرودگاه ها، مراکز خرید، فروشگاه ها، پارکینگ های عمومی و خصوصی می توانند از پلاک خوان در قالب موارد زیر استفاده کنند.
شرکت هوش داده مهتاب نرم افزار پلاک خود خود به نام رخ نگار را برای استفاده در مکان های مختلف توسعه داده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر به لینک زیر مراجعه فرمایید:
نرم افزار پلاک خوان خودنگار
