هوش مصنوعی به عنوان سرویس یا به طور خلاصه AIaaS (Artificial Intelligence as a Service) به سرویس های هوش مصنوعی ارائه شده توسط شرکت های ثالث گفته می شود. این سرویس ها به افراد و سازمان ها امکان می دهد که با هزینه ی کم و ریسک پایین از هوش مصنوعی استفاده کنند. افراد می توانند با تست سرویس های ارائه شده توسط شرکت های مختلف سرویس مورد نظر خود را انتخاب کنند. با چنین امکانی شرکت ها می توانند ابزارهای مختلف را امتحان کنند و مناسب ترین ابزار را برای شرکت خود تهیه کنند.
Microsoft ،Google ،Amazon و IBM گام بزرگی در زمینه ی ارائه ی سرویس های هوش مصنوعی به صورت آنلاین بر داشته اند. این شرکت ها به دلیل داشتن زیر ساخت ابری عظیم و همچنین پلتفرم های هوش مصنوعی قدرتمند، توان ارائه ی سرویس ها را به صورت آنلاین دارند. شرکت ها و افراد دیگر می توانند برای هر کاری از ارائه ی سرویس به مشتری، تحلیل بازار، بازاریابی گرفته تا رباتیک از این سرویس ها استفاده نمایند.
ارائه و استفاده از سرویس های AIaaS روز به روز در حال افزایش است. همه ی شرکت ها بر این امر واقف هستند که هوش مصنوعی چه مزایایی را برای آن ها می تواند به همراه داشته باشد. آن ها می دانند که برای پاسخگویی به نیاز فزاینده ی مشتریان و ماندن در صحنه ی رقابت ناگزیر باید از هوش مصنوعی استفاده کنند. همین امر باعث می شود که آن ها روز به روز بیش از گذشته به استفاده از هوش مصنوعی روی بیاورند که یکی از منابع آن که راحت، سریع و ارزان در دسترس است AIaaS است بدون اینکه نیاز به سرمایه گذاری قابل توجهی در این زمینه داشته باشند.
اصلاح “به عنوان سرویس” یا AAS به چه معناست؟
AAS مخفف عبارت as a service است و اشاره به چیزهایی دارد که به عنوان سرویس به مشتری ارائه می شود. چیزهای مختلفی به عنوان سرویس به مشتری ارائه می شوند. مثلا هوش مصنوعی به عنوان سرویس یکی از این هاست. در ادامه اشاره ی مختصری می کنیم به مواردی که می توانند در جلوی عبارت “به عنوان سرویس” قرار بگیرند و به صورت سرویس به مشتری ارائه شوند. در تصویر بالا انواع این سرویس ها را مشاهده می کنید. سمت چپ ترین ستون مربوط به حالتی که است که تمام امکانات توسط خود شرکت پیاده سازی می شود و از سرویس استفاده نمی کند. با حرکت به سمت راست، مقدار استفاده از سرویس ها بیشتر شده تا حالتی که به طور کامل از سرویس های ابری و خارجی استفاده می شود.
زیرساخت به عنوان سرویس یا IaaS
این سرویس، نوعی سرویس پردازش ابری است که منابع پردازشی، ذخیره سازی و شبکه سازی را در صورت نیاز در اختیار مشتری قرار می دهد.
پلتفرم به عنوان سرویس یا PaaS
شما منابعی را از سرویس های ابری خریداری می کنید. طبق تصویر بالا، تفاوتی که این سرویس با سرویس زیرساخت ابری دارد این است که در حالت زیرساخت مشتری دسترسی بیشتری به منابع دارد. به این معنی که دسترسی به زیرساخت ها عمیق تر است.
نرم افزار به عنوان سرویس یا SaaS
نرم افزار به عنوان سرویس در واقع استفاده از نرم افزارهایی است که در سرویس های ابری وجود دارند و افراد می توانند از طریق یک ارتباط اینترنتی به این نرم افزارها دست پیدا کنند.
هوش مصنوعی به عنوان سرویس یا AIaaS
اشاره به سرویس های هوش مصنوعی مانند سرویس پردازش متن وجود دارد که می تواند به روش های مختلف مانند API این سرویس ها به آن ها دسترسی داشته باشید.
هوش مصنوعی کسب و کار بزرگی است
اگر شرکت شما از هوش مصنوعی استفاده نمی کند، به زودی ارزش آن را خواهد فهمید و از آن استفاده خواهد کرد. گزارشات موسسه ی بین المللی IDC نشان می دهد که میزان هزینه ای که برای استفاده از هوش مصنوعی می شود از ۵۰.۱ بیلیون دلار در سال ۲۰۲۰ به ۱۱۰ بیلیون دلار در سال ۲۰۲۴ می رسد. در سال ۲۰۱۷ تنها ۱۲ بیلیون دلار برای هوش مصنوعی هزینه شده است و همان طور که مشخص است این مقدار در حال افزایش است.
مزایای AIaaS
برای شرکت ها و سازمان هایی که تمایل و یا توانایی ایجاد سرویس های ابری هوش مصنوعی را به صورت داخلی ندارند، استفاده از AIaaS بهترین راه حل است. می توان به راحتی از سرویس های آنلاین هوش مصنوعی استفاده کرد بدون اینکه نیاز باشد که این سرویس ها را خود شرکت ها با هزینه ی بالای منابع و نیروی انسانی پیاده سازی کنند.
AIaaS دارای مزایای زیر است:
- کاهش ریسک سرمایه گذاری
- استفاده ی بیشتر از داده های موجود در سازمان
- بهبود انعطاف پذیری استراتژیک
انواع AIaaS
انواع مختلفی از سرویس های هوش مصنوعی را می توان به صورت آنلاین و در فضای ابری ارائه داد. اما رایج ترین سرویس هایی که اکنون ارائه می شوند، به شرح زیر هستند:
دستیارهای دیجیتال و چت بات ها
چت بات ها از الگوریتم های پردازش زبان طبیعی برای فهم و درک نوشته ها و صحبت های انسان ها استفاده می کنند. سپس با استفاده از همین الگوریتم پاسخ مناسبی را برای آن ها فراهم می کنند. علاوه بر این چت بات های هوشمند امکان یادگیری بیشتر و ارتقا خود را نیز دارند. سرویس چت بات به صورت گسترده توسط شرکت های مختلف ارائه می شود.
API ها (Application Programming Interface)
API روشی برای ارتباط سرویس های مختلف با یکدیگر هستند. با داشتن API می توان از سرویس های مختلفی استفاده کرد بدون اینکه مجبور باشیم از ابتدا این سرویس ها را طراحی و توسعه دهیم. در واقع با داشتن API ما دیگر از جزئیات سرویس اطلاعی نداریم و فقط ورودی و خروجی در دسترس ما است. API های مختلفی که اکنون وجود دارند و افراد زیاد از آن استفاده می کنند به قرار زیر هستند:
- پردازش زبان طبیعی
- بینایی ماشین و گفتار ماشین
- ترجمه
- جستجو
- تشخیص احساسات
فریمورک های یادگیری ماشین
فریمورک های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی ابزارهایی هستند که توسعه دهنده ها با استفاده از آن ها می توانند، مدل های یادگیری ماشین را ایجاد کنند و داده های خود را توسط این مدل ها آموزش دهند. این فریمورک ها امکان توسعه و استفاده از مدل ها را فراهم می کنند بدون این که نیاز زیرساخت خیلی بزرگی باشد.
چرا باید از AIaaS استفاده کنیم؟
زیرساختی پیشرفتی با هزینه ی کمتر: استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی نیازمند سخت افزارهای قدرتمندی است. قبل از این که سرویس های هوش مصنوعی توسط شرکت های مختلف ارائه شوند، هر شرکت باید برای خودش سرویس های موردنظرش را پیاده و استفاده می کرد. چنین کاری نیازمند هزینه و سرمایه گذاری قابل توجهی است. اما امروزه با در دسترس بودن AIaaS، شرکت ها می توانند از قدرت فناوری یادگیری ماشین با هزینه ی کمتری بهره مند شوند. در نتیجه یک شرکت بجای اینکه تمرکزش را روی توسعه ی سرویس های هوش مصنوعی قرار دهد، می تواند بر روی برنامه ها و اهداف اصلی شرکت متمرکز شود.
انعطاف پذیری: هنگام استفاده از سرویس های هوش مصنوعی، شما تنها برای چیزی هزینه می دهید که استفاده می کنید. به دلیل اینکه اجرای برنامه های یادگیری ماشین نیازمند توان پردازشی بالایی است، شما فقط برای زمان هایی که از آن سرویس استفاده می کنید هزینه پرداخت می کنید. نیازی به اجرای همیشگی برنامه ندارید.
کاربرپسند بودن: شما می توانید به منابع هوش مصنوعی مختلفی به صورت متن باز دسترسی داشته باشید اما این منابع کاربر پسند نیستند و استفاده از آن ها نیازمند زمان زیادی است. در مقابل سرویس های هوش مصنوعی به صورت ساده و کاربرپسند ارائه می شوند و افراد مختلف می تواند در مدت زمان کوتاهی طرز استفاده از آن را یاد می گیرند. در نتیجه نیازی به متخصص بودن در زمینه ی هوش مصنوعی نیست می توان از این سرویس ها در برنامه خود استفاده کرد.
توسعه پذیر بودن: شما می توانید از سرویس های ابری هوش مصنوعی در مقیاس کوچکی استفاده کنید و در صورت مناسب بودن آن سرویس می توانید در مقیاس بزرگتری نیز این سرویس را به کار ببرید. برعکس این کار نیز امکان پذیر است. در صورت کاهش نیاز کار خود می توانید از این سرویس ها در مقیاس کمتری استفاده نمایید.
عدم نیاز به نیروی متخصص: برای بهره گیری از توان الگوریتم های هوش مصنوعی نیازمند گروهی از متخصصان این زمینه نیستید. سرویس های متنوعی توسط گروه های مختلف ارائه می شود که می توان با بررسی و آزمودن هر یک از آن ها، بدون نیاز به پیاده سازی از سرویس مناسب استفاده کرد.
استفاده از AIaaS با چه چالش هایی مواجه است؟
امنیت: اجرای برنامه های هوش مصنوعی نیازمند داده های زیادی از سمت مشتریان است. در نتیجه برای استفاده از این سرویس ها باید داده های زیادی را به اشتراک گذاشت. سرویس دهنده نیز باید تضمین کند که امنیت داده ها حفظ می شود و از این داده ها برای مقاصد دیگری استفاده نکند و آن ها را به اشتراک نگذارد.
اعتماد: شما به سرویس دهنده اعتماد می کنید که یک سرویس قابل اعتماد و بدون مشکل به شما ارائه دهد. سرویس دهنده به شما این اطمینان را باید بدهد که سرویسی بدون قطعی و با سرعت بالا فراهم کند و هیچ خللی در هنگام استفاده از سرویس پیش نیاید.
شفافیت کم: وقتی که شما سرویسی را خریداری می کنید فقط ورودی و خروجی سرویس برای شما قابل مشاهده است. شما از نوع الگوریتم به کار رفته، بروز بودن آن و سایر جزئیات اطلاعی ندارید. در واقع استفاده از چنین سرویسی مثل استفاده از یک جعبه ی سیاه است که جزئیات برای شما مشخص نیست.
نمونه های از شرکت های ارائه دهنده ی AIaaS
شرکت های مختلفی سرویس های هوش مصنوعی را ارائه می دهند که از این بین به چند مورد که پیشتاز در این زمینه هستند اشاره می کنیم:
IBM Watson
IBM Watson سرویس های متنوعی را ارائه می دهد تا شرکت ها بتوانند از داده های خود اطلاعات مفیدی به دست آوردند. برنامه های از پیش ساخته ای مانند Watson Assistant برای ساخت یک دستیار مجازی و Watson Natural Language Understand برای تحلیل داده های متنی از جمله این سرویس ها هستند. توسعه دهنده ها می توانند از IBM Watson برای ایجاد، آموزش و توسعه ی مدل های مختلف هوش مصنوعی استفاده کنند بدون اینکه هیچ تخصصی در زمینه هوش مصنوعی داشته باشند.
Microsoft Azure
Azure پلتفرم پردازش ابری شرکت ماکروسافت است. Azure یکی از غول های ارائه دهنده ی سرویس های هوش مصنوعی است که انواع مختلفی از راه حل هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را ارائه می کند. با سرویس های متنوع Azure شما می توانید از قابلیت پردازش تصویر و متن برای اپلیکیشن های خود استفاده کنید. همچنین امکان ساخت انواع بات با استفاده از Azure نیز وجود دارد.
Google Cloud ML
Google Cloud ML Engine یکی از پلتفرم های هوش مصنوعی گوگل برای ایجاد و توسعه ی پروژه های هوش مصنوعی است. این ابزار می تواند مورد استفاده ی دانشمندان و افرادی باشد که با بیگ دیتا سر و کار دارند.
با AutoML گوگل می توانید مدل های مختلف یادگیری ماشین را برای تحلیل داده های متنی، طبقه بندی تصاویر، ترجمه و غیره آموزش دهید. می توانید داده های خود را به صورت بصری مشاهده نمایید و با استفاده از متریک های مختلف آن را ارزیابی کنید.
آینده ی AIaaS چگونه خواهد بود؟
همان طور که در مقاله نیز به آن اشاره شد، سرویس های هوش مصنوعی آنلاین با اقبال زیادی رو به رو است. امروزه هر شرکتی برای باقی ماندن در دنیای رقابتی امروز باید از هوش مصنوعی استفاده کنید. فناوری های هوش مصنوعی روز به روز در حال پیشرفت و توسعه هستند. در نتیجه نیاز است که خود را با استفاده از هوش مصنوعی به روز کنیم. اما همیشه امکان بهره گیری و پیاده سازی سرویس ها، نرم افزارها و سیستم های هوش مصنوعی در داخل شرکت وجود ندارد. زیرا این کار نیازمند هزینه ی نیروی انسانی و زیرساخت بسیار گسترده ای است که فراهم کردن آن برای هر شرکتی امکان پذیر نیست. شرکت ها براحتی می توانند از سرویس های آنلاین و ارزان هوش مصنوعی که توسط دیگر شرکت ها ارائه می شود استفاده کنند.
بنابراین در آینده نیز شاهد رشد روز افزون این سرویس ها و فراگیر شدن آن ها خواهیم بود. شرکت های بسیاری، سرویس های متنوعی را ارائه خواهند داد که دیگر شرکت ها را از توسعه ی سرویس های هوش مصنوعی بی نیاز می کنند. همچنین شرکت های مختلفی نیز به ارزشی که این سرویس ها برای آن ها به همراه می آورد پی خواهند برد و به جمع استفاده کنندگان از این سرویس ها خواهند پیوست.
